بارداری سالم

برای گذراندن دوره بارداری بدون هیچگونه عارضه برای مادر و جنین، ضروری است تا هم پیش از بارداری و هم در دوران بارداری اقدامات خاص آن دوره را انجام داد.

اقدامات پیش از بارداری :

1. تزریق کلیه واکسن های ضروری : من جمله MMR (سرخک، سرخجه، اوریون)، توام (دیفتری و کزاز) و هپاتیت B . کلیه زنان باید پیش از بارداری بر علیه بیماری های سرخجه، سرخک، اوریون، دیفتری، کزاز و هپاتیت ایمن شده باشند. زیرا ابتلا به سرخجه، سرخک، اوریون و هپاتیت در دوران بارداری بر رشد و تکامل جنین اثر سوء گذاشته و منجر به تولد نوزاد ناهنجار و یا مرگ جنین می شود. از سوی دیگر فرایند زایمان احتمال ابتلا مادر به کزاز را بالا می برد. واکسن MMR باید حداقل تا 3 ماه پیش از بارداری تزریق شود. به این معنی که تا 3 ماه پس از تزریق این واکسن باید از بارداری جلوگیری نمود. واکسن هپاتیت در سه نوبت تزریق می شود. امکان بارداری بلافاصله پس از تزریق واکسن هپاتیت وجود دارد اما در طول بارداری باید از تزریق واکسن هپاتیت خودداری نمود. واکسن توام (دیفتری و کزاز) هر 10 سال یکبار تزریق می شود و تزریق آن در دوران بارداری با صلاحدید پزشک بلامانع است.
2. قطع روش های پیشگیری از بارداری : برای وقوع بارداری بدیهی است که باید روش های پیشگیری از بارداری مورد استفاده را کنار گذاشته و فاصله زمانی مختص هر روش تا بازگشت باروری را پشت سر گذاشت.
3. در صورت ابتلا به بیماری های خاص مثل دیابت یا مشکلات قلبی عروقی، مشاوره با پزشک پیش از بارداری : مادری که مبتلا به بیماری های خاصی چون دیابت، مشکلات قلبی عروقی، آسم و غیره باشد، در صورت بارداری ممکن است با تشدید بیماری خود مواجه گردد. از این رو ضروری است که پیش از بارداری با پزشک معالج خود مشاوره نمود و در کل دوران بارداری نیز تحت نظر پزشک خود باشد.
4. در صورت مصرف داروهای خاص بطور مداوم، مشاوره با پزشک متخصص : مصرف بخش عمده داروها در دوران بارداری ممنوع است. زیرا می تواند بر جنین اثرات تراتوژن داشته باشد ( منجر به نقص اندام و یا وقفه رشد جنین گردد). از این رو توصیه می گردد تا در دوران بارداری از مصرف هر دارویی حتی الامکان خودداری شود و در صورت ضرورت مصرف هر گونه دارویی برای مادر، پیش از باردار شدن حتماً با پزشک معالج مشورت شود.
5. انجام مشاوره ژنتیک در صورت وجود سوابق خانوادگی ابتلا به بیماری خاص : بیماری های ژنتیکی بصورت غالب یا مغلوب منتقل می شوند. در مورد بیماری های ژنتیکی غالب، در صورتیکه هر یک از دو والد مبتلا باشند می توانند فرزند خود را به احتمال 50% مبتلا کنند. بیماری های ژنتیکی مغلوب که بخش بزرگتری از بیماری های با انتقال ژنتیکی را تشکیل می دهند، به شکلی پیچیده تر جنین را مبتلا می کنند. زیرا در این موارد به احتمال قوی هیچیک از والدین مبتلا به بیماری نیستند و ممکن است بتوان رد پایی از این بیماری را در شجره نامه والدین پیدا کرد. از این رو در صورت وجود هر گونه بیماری ژنتیکی در هر یک از والدین و یا بستگان دور و نزدیک ایشان، ضروری است هر دو والد پیش از بارداری با یک متخصص ژنتیک مشاوره نمایند.
6. انجام معاینات پزشکی و آزمایشات check up (بررسی برخی فاکتورهای آزمایشگاهی مثل قند و چربی خون، آنزیم های کبدی و غیره) و نیز آزمایشات مربوط به بیماری های مقاربتی : ابتلا به هر نوع بیماری زمینه ای مادر می تواند بر رشد و تکامل جنین و نیز روند بارداری اثر منفی داشته باشد. از این رو حتی در مواردی که زن سالم به نظر می رسد باز هم ضروری است پیش از بارداری از نظر وجود احتمالی برخی بیماری های خاص مثل دیابت، چربی خون، مشکلات خونی، کبدی و کلیوی و نیز بیماری های مقاربتی مثل سوزاک، سیفلیس و ایدز مورد بررسی قرار گیرد.
7. کنترل وزن، ورزش و تغذیه سالم : کنترل وزن پیش از بارداری باعث می شود تا مادر در دوران بارداری مبتلا به افزایش یا کاهش وزن بیش از حد نگردد. ورزش و تقویت عضلات بدن به بارداری راحت و زایمان آسان کمک می کند. تغذیه سالم باعث می شود که نه تنها جنین دچار سوء تغذیه نگردد بلکه مادر نیز در دوران بارداری با فقر مواد غذایی اساسی چون ویتامین ها و املاح معدنی مواجه نگردد.